EsmâülHüsnâ:Allahın Kuranı Kerimdeki 99 güzel ismi Estağfirullâh : Allahü Teâlâdan hatâ ve kusurlarımı bağışlamasını dilerim, mânâsına; mübârek, kıymetli bir söz. Evliyâ : Allahü Teâlânın sevgili kulları, nefsin esâretinden kurtulup, sözleri, işleri Sözkonusu hadiste 99 sayısının zikredilmesi, sınırlama anlamında değil, bu isimlerin Allah’ın en meşhur isimleri olması sebebiyledir. Esmaül Hüsna, Allah’ın en güzel isimleri anlamına gelir. Bu, aşağıdaki ayette açıkça beyan edilmiştir. O Allah ki; yaratan, yoktan var eden, şekil verendir. En güzel isimler Onundur Lafzai Celal olan Esmaül Hüsna isimlerinden Allah isminin anlamı, zikri, Ebced değeri, Arapça yazılışı, Tefsiri. Allah zikrinin adedi. Cuma, Temmuz 22 2022. Son Dakika Haberleri. 22 Temmuz Tarihte Bugün; Cuma Hutbesi 22 Temmuz 2022, Konusu ve Tam Metni; Allah’ın 99 İsmi ve Anlamları Decem · Nigde, Turkey ·. ♥♥ Zülcelâl-i vel-İkrâm (Arapça Okunuşu ): Yâ Mâlikel Mülk” İsmi şerifini okumaya devam eden her zaman,helal mal ile zenginliğe veya kanaat etme nimetine kavuşur. Bu mübarek ismi her gün (100)kere okumak kişiyi bütün sıkıntılarından,stresten temizler.gönül huzuru verir.♥♥ YalnızcaKur'an'da geçen ilahi isimler yüzden fazlayken hadislerde Allah'a atfedilen başka isimler de bulunmaktadır. Geniş anlamıyla esmâü'l-hüsnâkavramı bu adların hepsini kapsasa da terim anlamıyla daha çok doksan dokuz ismi içerdiği kabul edilir ve buna mukabil Türkçede çoğunlukla Allah'ın 99 ismi şeklinde bilinir. Esmanurİsminin Analizi. Esmanur isminin baş harflerine göre yapılan analiz aşağıdadır:. E: Ruhsal karışıklık S: Hayalperest M: Ticarete yatkınlık ve yüksek zeka A: Algılama gücü ve mantık yürütme kabiliyeti yüksek N: Üstün güçlere sahip, sağduyulu U: Durgun, çok ağır hareket eden R: Tereddütlü, karar vermede zorlanan. Paylaş f t 532R. 1 Allah'ın 99 ismi İslam'da Allah'ı anmak için kullanılan isimler. Kuran'da sadece En Güzel İsimler olarak geçer; En güzel isimler Allah'ındır. O'na, o güzel isimleriyle seslenin. Ve O'nun isimleri hakkında gerçeği çarpıtanları terkedin. Onlara yaptıklarının tam karşılığı verilecektir.Âraf-180 No İsim Arapçası Açıklama 1Allah الله El-İlah, Allah Diğer bütün isimlerini kapsar2Rahmân الرحمن Çok rahmet sâhibi ve şefkatli3Rahîm الرحيم Bağışlayıcı, sevdiklerine merhamet eden4Adil العدل Adil olan5Afüv العفو Affedici6Âhir الآخر Son, Varlığının sonu العليم Bilen8Aliyy العلي Üstün9Azîm العظيم Büyük10Azîz العزيز Mutlak galip11Bâis الباعث Benzerleri arasından seçip ortaya çıkaran’.12Bâkî الباقي Sonsuz olan13Bâri البارئ Yaratan14Basîr البصير الباسط Açan, genişleten, الباطن Görünmeyen17Bedî البديع Örneksiz البَرّ İyilik الجامع الجبّار Zorla الجليل Hiddetiyle de الضار Zarar verici şeyleri de الأوّل İlk olan, Varlığının başı الفتّاح Kullarına kucak الغفّار الغفور Günahları الغني Zengin28Habîr الخبير Haberdar29Hâdî الهادي Hidayet الخافض Perişan الحفيظ Koruyucu32Hakem الحكم Hakem33Hakîm الحكيم Hüküm الحقّ Gerçek, الخالق الحليم Yumuşak muamele الحميد Övgüye الحسيب Hesap gören39Hayy الحيّ Hayatın tek القابض Alan Can alan, القادر Kudretli42Kahhâr القهّار القويّ Kuvvetli44Kayyûm القيّوم Bütün varlığı ayakta الكبير الكريم القدّوس اللطيف İnce, letafetli49Mâcid الماجد Mülk مالك الملك Mülkün المانع Engel المجيد الملك المتين المؤخّر Geride bırakan, erteleyen56Mucîb المجيب İcâbet المغني Zenginleştiren58Muhsî المحسي Her şeyin sayısını bilen59Muhyî المحيي المعيد Döndüren61Muiz المعز İzzet veren62Mukaddim المقدّم Öne المقيت المقسط المقتدر İktidar المصور Tasarımlayan, المبدىء Varlık veren68Müheymin المهيْمن المؤمن Güvene layık المميت Canları المنتقم İntikam alan72Müteâli المتعالِ Yüce varlık73Mütekebbir المتكبّر Çok büyük, azamet sâhibi .74Müzil المذل Zillet النافع النور Nur, Işık77Râfi الرافع الرقيب Kontrol ve gözetim altında الرؤوف الرشيد Doğru yola الرزّاق الصبور Sabırlı الصمد Bağımsız var الشهيد الشكور Teşekkür eden86Selām السلام Esenlik السميع التوّاب Tövbelere kucak الواجد İcâd eyleyen, varlığı kendinden olan90Vâhid الواحد Birliğin الوالي الوارث Bütün servetlerin gerçek sâhibi93Vâsi الواسع Bağışlaması bol ve rahmeti çok olan94Vedûd الودود Seven ve الوهّاب Karşılıksız bolca الوكيل Kendisine tevekkül edenlere yardım eden97Velîyy الولي Beraber, yakın الظاهر Varlığı âşikâr vel-İkrâm ذو الجلال والإكرام Şanlı ve İkrâmlı. Moderatörün son düzenlenenleri 26 Haz 2014 Allah’ın isimleri ya da Allah’ın 99 ismi Arapça اَلأَسْماَءُ الْحُسْنَى, El Esmâ ül Hüsnâ/En Güzel İsimler, İslam toplumunda, Kur’an ve hadislerde Allah’a izâfe edilen fiil veya sıfatlardan türetilmiş veya doğrudan Allah’ı ifade amacıyla kullanılmış olan isimlerdir. İNANIŞ İslam mitolojisinde belirli sayıda tekrar edilerek duaların kabulü, nazar ve büyü bozma tedavilerinde kullanılır. Kuran’da rakam olarak yer almaz. İslam toplumunda Allah’ın isimleri bu 99 isimden ibaret değildir. Bunların dışında Şafi, Kafi, Hannan, Mennan,[1] Hüda, mehterde Hazret-i Yezdan, Yunus Emre şiirlerinde Çalab gibi isimler de Allah’ için kullanılırlar. Allah Yaratıcının özel ismi kabul edilir ve diğer isimler O’na izafe edilir. “Allah gafurdur, rahimdir” denildiğinde bu isim-sıfatların fiilleri de O’na isnat edilirek “Allah rahmet etti” veya etsin şeklinde kullanılır.[2] KAYNAKLARDA Kur’anda değişik ayetlerde bu deyim kullanılır; “En güzel isimler Allah’ındır. O’na o güzel isimleriyle dua edin ve O’nun isimleri hakkında gerçeği çarpıtanları bırakın.” Âraf-180 “De ki Rabbinizi ister Allah diye çağırın, ister Rahman diye çağırın. Hangisiyle çağırırsanız çağırın, nihayet en güzel isimler O’nundur.” İsra-110 “Allah, kendisinden başka hiçbir ilâh bulunmayandır. En güzel isimler O’nundur.” Taha-8 “O, yaratan, yoktan var eden, şekil veren Allah’tır. Güzel isimler O’nundur. Göklerdeki ve yerdeki her şey O’nu tesbih eder. O, mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir.” Haşr-24 Hadislerde “Allah’ın 99 ismi vardır. Yüzden bir eksik. Kim bunları sayarsa cennete girer. O tektir, teki sever” [3] Tirmizi 99 ismi yazmış, hadis için de “garibtir” demiştir. 99 ismin asıl metinde bulunmadığı, metne ravi tarafından eklendiği, yani hadisin müdrec olduğu görüşünde olanlar vardır. Esma-ül Hüsna ile ilgili yazılan eserlerin hemen hepsinde bu rivayet esas alınmış ve Müslümanlar arasında meşhur olmuştur. İSİMLERİN LİSTESİ No İsim Arapçası Açıklama 1 Allah الله “O’nun zat ve özel ismidir. Diğer bütün esma ve sıfatlar, bu ismin içinde toplanmıştır. Diğer bütün isimleri bu isminin fiilleri, sıfatları ve tecellileri ile ilgilidir.” 2 Rahmân الرحمن “Dünyada bütün mahlûkata merhamet eden, şefkat gösteren, ihsan eden.” 3 Rahîm الرحيم “Ahirette, sadece müminlere acıyan, merhamet eden.” 4 Adil العدل “Adil, insaflı, her şeyi yerli yerinde yapan, her şeyi hak ve doğru olan. İslâm’da adâlete verilen önem büyüktür. İslâm kültüründeki adâlet anlayışı, kânundaki hakkın verilmesinden ibârettir. Kur’an-ı Kerim’de Cenâb-ı Allah Hayrü’l-Hâkimîn yani adâletle hükmedenlerin en hayırlısı el-A’râf, 7/87 olarak ifade edilirken, en büyük adâlet sıfatına sahip olan varlık anlamında kullanılmıştır.” 5 Afüv العفو “Affedici, günahları silip sâhibini cezâlandırmaktan vazgeçen anlamına gelmektedir” 6 Âhir الآخر “Varlığı sonrasız olan, varlığının zamansal sonu olmayan.” 7 Alîm العليم “Her şeyi çok iyi bilen. Çok bilen, bilgisi sonsuz, farkında olan, her şeyi en ince noktasına kadar bilen, ilmi ebedî ve ezelî olan demektir. Aynı zamanda bilgiç anlamınada gelir.” 8 Aliyy العلي “Ulu, yüce, üstün olan. Alî, yüksek, büyük ve yüce olan; güçte, bilgide, hükümde, irâdede ve diğer bütün yetkin sıfatlarında üstün olan anlamına gelmektedir.” 9 Azîm العظيم “Büyüklük sahibi, çok yüce ve çok büyük olan; sınırsız ve kayıtsız büyüklük, üstünlüğün tek sâhibi, pek azametli, yüce olandır.” 10 Azîz العزيز “Aziz, izzetli. Aziz; kelimeye izzetli, onurlu, mağlup edilemeyen, her şeye galip olan anlamları verilmiştir. Aziz kelimesinden ayrıca Arapça dil kalıpları kullanılarak Azze, Azize, Muiz, muazzez gibi kelimeler türetilmiştir. 11 Bâis الباعث “Ölüleri yeniden yaratan, ölüleri dirilten, her canlıyı ölümünün ardından yeniden dirilten demektir. Meselâ kışın ölmüş gibi âdetâ cansız gibi görünen bitkileri ve bâzı hayvanları baharda yeniden canlandırması ve onlarda yeni şeyler yaratması.” 12 Bâkî الباقي “Varlığının sonu olmayan, gelmeyen, süreklilik sâhibi, sonsuza kadar kalan, sonsuz. Varlığının zamansal sonu bulunmayan gelmeyen, ebedî olan demektir.” 13 Bâri البارئ “Umum kainatla münasip, tertipli, bir kalıptan döker gibi güzel yaratan, yarattıklarını temiz ve sağlam bir nizâm üzere yaratan, olgunlaştırarak birbirinden farklı niteliklerde meydana getiren, her şeyin âzâ ve cihazını birbirine uygun yaratan demektir.” 14 Basîr البصير “Gören, her şeyi her yönüyle eksiksiz gören, yarattıklarına da görme duyusunu veren demektir. İnsan ve hayvanlara çevreleriyle temasta olabilmeleri için dil, kulak, akıl, temas, görme ve diğer duyularını vermiş ve sorumlu olan yarattıklarından da kendisini eserlerinden tanıması için bu duyularla donatmıştır.” 15 Bâsit الباسط “Ferahlatan, genişleten. Bâsit, her hayrı veren, lütuf ve rahmetini kullarına yayan. Dilediğine bolluk veren, açan, genişleten demektir.” 16 Bâtın الباطن “Varlığı zâtı gizli olan, cisim olarak görünmeyen. Bâtın; gizli, cisim olarak görülmeyen, duyularla algılanamayan, varlığı gizli olan, ancak varlığı da kesin olarak bilinendir. Hayâl, duygu, akıl ve düşüncenin de görülmeyip eserleriyle varlıklarının kesin olarak bilinmesi gibi. Akılların idrâk edemeyeceği kadar yüce ve azâbı gizli olan demektir.” 17 Bedî البديع “Örneksiz yaratan, emsalsiz, acâyip ve hayret verici âlemler yaratan demektir.” 18 Berr البَرّ “İyilik yapan, iyilik ve güzellik, bağışta bulunma, kullarına yardımcı olma anlamlarında Yüce Allah’ın bir sıfat ismidir. Kullarına iyilik ve ihsanı, nimetleri bol olan demektir.” 19 Câmi الجامع “Toparlayan, istediğini istediği şekilde, istediği zaman, istediği yerde toplayan demektir.” 20 Cebbâr الجبّار “Güç kullanan. Dilediğini cebir yoluyla yapan, kayıtsız şartsız herkese cebredecek güçte olan, hiç kimse tarafından kendisine cebir olunamayan demektir.” 21 Celîl الجليل “Celalet ve celadet sahibi, azim, mertebesi yüksek, büyüklük ve ululuğu pek yüce olandır. Azamet sâhibi olan, ululuk sâhibi olan demektir.” 22 Dâr الضار “Zarar veren. Dâr, zarar verici şeyler yaratan mânâsındadır. Elem ve zarar verecek şeyleri yaratan, hüsrana uğratan demektir.” 23 Evvel الأوّل “Varlığı öncesiz olan, varlığının zamansal başı olmayan. Evvel; her şeyden önce olan, öncelerin öncesi, başlangıçların yaratıcısı ve varlığının öncesi olmayandır. Her şeyden önce var olan demektir. “ 24 Fettâh الفتّاح “Açan, genişlik verici. Fettâh, kulların her türlü güçlük ve sıkıntılarını açan ve kolaylaştıran anlamına gelir. Faydalı ilimlere karşı insanların kalbini açarak işlerini kolaylaştıran, bütün zorluklarını ortadan kaldıran yüce Allah’tır. Her işinde üstün gelen O’dur. Her türlü müşkülleri açan ve kolaylaştıran, darlıktan kurtarandır.” 25 Gaffâr الغفّار “Günahları çokça bağışlayan, çokça örten. Gaffâr, kullarının günâhlarını affeden ve çok bağışlayan yüce varlık anlamına gelir. Günâh işlemek insanların özelliği olduğu gibi, onların günâhlarını örtmek ve bağışlamak da yüce Allah’ın ayrılmaz sıfatlarındandır. “ 26 Gafûr الغفور “Affeden. Gafûr, mağfiret eden, suçları çok bağışlayan, affeden, insanların beğenilmeyen taraflarını gizleyen, mağfireti çok demektir.” 27 Ganî الغني “Zengin. Ganî, çok zengin, hiçbirşeye muhtaç olmayan demektir.” 28 Habîr الخبير “Her şeyden haberdâr olan. Habîr, her şeyden haberdâr olan, her şeyin iç yüzünden ve gizli tarafından her yönüyle haber sâhibi olan, onlara yumuşak davranarak cezâlarını geriye bırakandır. Her şeyi iç yüzünden, gizli tarafından haberdâr olan demektir.” 29 Hâdî الهادي “Hidâyet verici, hidâyete kavuşturan, kulunu hayırla muvaffak kılan demektir.” 30 Hâfıd الخافض “Perişan eden. “Allah’ın, emirlerini dinlemeyen, başkalarını beğenmeyen, büyüklenip hak ve hukuk tanımaz zorbaları rezil, perişan eden” anlamına gelen bir isimdir. Yukarıdan aşağıya indiren, alçaltan, dereceleri düşüren demektir.” 31 Hafîz الحفيظ “Koruyucu. Koruyucu ve muhafaza edici olan demektir. Bu ad, Allah’ın isimleriyle ilgili meşhur rivâyetlerde aktarılmaktadır. Dolayısıyla bu rivayetlere göre Allah’ın adları’ndan biri olduğuna karar verilmiştir.” 32 Hakem الحكم “Hakem, hikmet sâhibi olan, yaptığı her işte hikmeti gözeten, hükmeden. Hikmet sâhibi olan, yaptığı her işte hikmeti gözeten, hükmeden demektir.” 33 Hakîm الحكيم “Her işi hikmetli olan, her şeyi inceliğiyle bilen, bu bilgisine göre emir ve yasakları vâzeden, buyrukları ve bütün işleri yerli yerinde olandır. Emirleri, kelâmı ve bütün işleri hikmetli, hikmet sâhibi olan demektir. “ 34 Hakk الحقّ “Varlığı zâtı hiç değişmeden duran. Hakk, varlığı hiç değişmeyen, hiç yok olmayan ve gerçek olan anlamındadır el-Hacc, 22/6. Vacib’ul vücut olan, varlığı hiç değişmeden duran demektir.” 35 Hâlik الخالق “Yaratıcı. Hâlik, Allah’ın yoktan vâr eder yaratıcılığına işâret eden sıfatıdır ve hiç benzeri olmayan bir şeyi meydana getirmek demektir. Bu anlamda Allah’tan başka hiçbir yaratıcı yoktur. Her şeyi yaratan O’dur. İnsanların ortaya koydukları şeyler yaratma değil, vâr olanlardan yeni bir şey elde etmektir. Allah yaratandır. O’nun dışındaki tüm varlıklar ise yaratılmıştır. Her şeyin varlığını ve geçireceği halleri takdîr eden, yaratan, yoktan var eden, büyüklükte eşi olmayandır. “ 36 Halîm الحليم “Yumuşak muâmele eden. Halîm, acele etmeyen, günahkârların cezâsını vermeye güç yetirdiği halde bunu acele yapmayıp, onlara yumuşak davranarak cezâlarını geriye bırakandır. Yumuşak davranan, hilmi çok olan demektir.” 37 Hamîd الحميد “Övülen. Hamîd, çok övülen, övgüyle değer sıfatlarıyla hamd edilendir. Bütün varlığın diliyle övülmeye lâyık ve her an ancak O’na hamd edilen tek yüce varlık anlamlarına gelir.” 38 Hasîb الحسيب “Hesap gören. Aynı zamanda hesap gören, muhasebeci ve sayman anlamına gelmektedir. “Kulların yaptıklarını muhasebeye tâbi tutan.” “Amellerin karşılığını verme hususunda kâfi olan.” “Onlar peygamberler Allah’ın gönderdiklerini tebliğ edenler, O’ndan korkanlar ve Allah’tan başka hiç kimseden korkmayanlardır. Hasîb olarak Allah yeter.” Ahzâb33/, 39 Hasîb, herkesin yaptıklarını tâkdir edip bütün ayrıntılarıyla bilen ve her insana yaptıklarının karşılığını veren anlamına gelir.” 39 Hayy الحيّ “Her zaman diri olan. Hayy, ezelî ve ebedî diri olan, uyuklama, yorulma gibi noksanlıklardan uzak olan. Var. Diri, tam ve mükemmel mânâsıyla hayat sâhibi demektir.” 40 Kābid القابض “Sıkan, daraltan. Kābid, Allah’ın, her şeyi sonsuz kudreti altına alan, bu kudretiyle kuşatıp kavrayan, her şeyi emri altına alıp tutan en yüce varlık olduğu anlamına gelir. Dilediğine darlık veren, sıkan, daraltan demektir.” 41 Kādir القادر “Kudretli, kudret sâhibi, tükenmez kudreti olan, istediğini dilediği gibi yapmaya muktedir olandır. Her türlü güç ve kuvvet de O’ndandır el-Bakara, 2/20. İstediğini, istediği gibi yaratmaya muktedir olan, gücü yeten demektir.” 42 Kahhâr القهّار “Kahreden. Kahhâr, Allah’ın ziyâdesiyle kahredici, yok edici yüce bir varlık olduğu anlamına gelir. Sonsuz kudretinin karşısında hiçbir kimsenin gücü ve kudreti olamaz. Ama serbest irâdeleriyle O’nun karşısına çıkma cüretini gösterenlere de lâyık oldukları cezâları tam olarak verecektir. Allah’ın kayıtsız üstünlüğüne sınır koyacak hiçbir varlık yoktur. Her şeye, her istediğini yapacak sûrette, gâlip ve hâkim demektir. “ 43 Kaviyy القويّ “Kuvvetli. Kavî, kudretli, güçlü ve sınırsız kuvvet sâhibi olan anlamına gelir. Müslümanlar, her şeyin Allah’ın kudret ve kuvveti karşısında güçsüz olduğu; Allah’a boyun eğmek zorunda olunduğuna inanırlar. Pek kuvvetli demektir. İslam inancına göre bedenen ve ruhen güçlü olmak için günde 116 kez zikrin devamı gereklidir.” 44 Kayyûm القيّوم “Ayakta tutan, yarattıklarının işini çeviren, her işleneni bilen, evveli olmayan demektir.” 45 Kebîr الكبير “Büyük, yüce anlamında olup Allah’ın kâinatı hüküm ve kudretiyle idâre eden, her şeyi hükmü altına alan olduğunu belirtir ve pek büyük demektir.” 46 Kerîm الكريم “Cömert, kerem sâhibi; muktedirken affeden, cömertlik duygusunu veren, va’dini yerine getirendir. Çok ikrâm edici, kerîmi olan demektir.” 47 Kuddüs القدّوس “Tertemiz. Kuddûs, Haşr Sûresi, son âyetler. Yeni Ahit’in Arapça çevirilerinde de yer alır. Her türlü hatâ, gaflet ve âcizlikten uzak, eksiklikten berî, mutlak kemâl sâhibi anlamına gelir. Kur’an’da Allah’ın, sonradan olma ve hiçbir tasvir kayıtlarına sığmayan, hakkında hiçbir eksiklik düşünülemeyen en mukaddes olan en yüce varlık olması, bu ismiyle de anlatılmıştır. Her türlü eksiklik ve ayıplardan münezzeh, arı olan demektir.” 48 Latîf اللطيف “İnce, letâfetli. Allah’ın güzel adlarından Esmâu’l Hüsna birisi, kelime olarak latif, ince hoş, nüfuz edici, saydam, güzel, yumuşak, gizli, derin, lütufkâr gibi anlamları dile getirir.” 49 Mâcid الماجد “Şânlı. Mâcid, ulu ve cömert, şânı yüce anlamlarını taşımaktadır. Kadri ve şânı büyük, kerem ve müsâmahası bol demektir.” 50 Mâlik-ül Mülk مالك الملك “Mülkün gerçek ezeli ve ebedi sâhibi.” 51 Mâni المانع “Engel olan. Mâni, bâzı şeylerin meydana gelmesine müsâde etmeyen, engelleyen demektir.” 52 Mecîd المجيد “Şerefli. Mecîd şan, şeref, büyüklük ve kudretinden dolayı yüce olan ve güzel işlerinden dolayı sevilip övülendir. Şeref, ancak kendi emir ve yasaklarına uymakla elde edilebilir. Şânı şerefi çok üstün olan demektir.” 53 Melik الملك “Hükümdar. Melik mülkün sâhibi, mülk ve saltanatı devamlı olan demektir. Kur’an’ın ilk ve son sûresinde Fâtiha ve Nâs sûresi Allah’tan Melik olarak söz edilir; yâni bir Müslüman için mülk sâhibi, bütün eşyânın ve yaratılanların tek mâlikidir. Bütün varlıkların üzerinde emretme, istediği gibi tasarruf etme, hiçbir şarta bağlı olmaksızın sâhip olma O’na mahsustur. Yarattıklarına emretme, sakındırma, cezâlandırma, istediğini zelîl, dilediğini de azîz etme kudretine sâhip olan yalnız Allah’tır. O, yarattığı mülkünde ve orada olanların hepsinde yegâne hükümdardır ve sonsuz kudretiyle onları idâresi altında tutan tek Allahtır.” 54 Metîn المتين “Sağlam, metânetli, kuvveti çok şiddetli olup hiçbir iş zor gelmeyen, pek güçlü demektir.” 55 Mu’ahhir المؤخّر “Geride bırakan, erteleyen, her şeyden sonra yine var olan; O’na uymayanları zelîl edip arkada bırakan, istediğini geri koyandır. Sonunda yine sadece O var olarak kalacaktır.” 56 Mucîb المجيب “İcâbet eden. O’na yalvaranların isteklerine karşılık veren, teklifleri bilendir el-Bakara, 2/186. Kendine yalvaranların isteklerini veren, duâları kabul eden, icâbet eden demektir.” 57 Muğnî المغني “Zenginleştiren, dilediğine zenginlik veren, ihtiyaçlarını gideren, müstağni kılan demektir.” 58 Muhsî المحسي “Sayan, iyilik eden, ihsan eden, hayırsever” 59 Muhyî المحيي “Canlandıran, dirilten. Muhyî dirilten, canlandıran, hayat veren, vâr ve ihyâ eden, dirilten, can bağışlayan, sağlık veren demektir.” 60 Muîd المعيد “Döndüren. Muîd, yaratılmışları yok ettikten sonra tekrar yaratandır. O’ndan başka yaratıcı olamaz. Yaratılmışları yok ettikten sonra tekrar yaratan demektir.” 61 Muiz المعز “İzzet veren. Aziz kelimesinden türetilen Muiz, izzet ve azizlik veren anlamlarına gelir. Ayrıntılı bilgi için 62 Mukaddim المقدّم “Öne geçiren. Mukaddim, her şeyden önce olan, dilediğini öne alan; dilediğine maddî ve manevî nimetler verip yükselten, öne geçiren demektir. “Takdim eden” manasına da gelir.” 63 Mukît المقيت “Besleyen, rızıkları yaratan, bilen, tâyin eden, her yaratılmışın rızkını veren demektir.” 64 Muksit المقسط “Dürüst veya tasarruflu. Muksit, “Bütün işlerini dengeli yapan” anlamına gelir. Hükmünde ve fiillerinde adâletli olan demektir.” 65 Muktedir المقتدر “İktidar sahibi. Muktedir, gücü her şeye yeten, her şeyi dilediği duruma getiren, kuvvet sahibi demektir. Kehf suresinin 45. ayetinde, Kamer suresinin 42. ve 55. ayetlerinde geçer.” 66 Musavvir المصور “Tasarımlayan, şekillendiren. Yaratmış olduğu varlıkları şekillendiren ve durumlarını tâkdir eden demektir.” 67 Mübdî’ المبدىء “Varlık veren. Mübdî, hiç yoktan ortaya koyan, vâreden, yaratandır. Allah’tan başka yaratıcı yoktur. Yaratıkları maddesiz ve örneksiz olarak baştan yaratan olan Allah’ın adıdır. “ 68 Müheymin المهيْمن “Belirleyici.” 69 Mü’min المؤمن “Güvenen. İsim Allah’a izafe edildiğinde anlam değişikliği yapılarak ismi mef’ul güvenilen şeklinde anlamlandırılır.” 70 Mümît المميت “Öldüren, can alan. Mümît, öldüren, ölümü her canlıya tâkdir edip bunu uygulayan, yaratıkların ölümünü yaratan, öldüren demektir.” 71 Müntakim المنتقم “İntikam alan. Ancak din bilginlerince intikam alma Allah’a yakıştırılamadığı için “günahkârlara adaletiyle müstahak oldukları cezayı veren” şeklinde açıklamalarla ismin antropomorfik çağrışımı yok edilir.” 72 Müteâli المتعالِ “Her şeyden yüce. Müteâli, yüksek ve yüce, bilinenlerin en üstünü demektir. Akıllı yaratılmışlarda mümkün gördüğü her şeyden çok yücedir.” 73 Mütekebbir المتكبّر “Bütün ihtişamın sahibi, Büyük ve büyüklenen.”[7] Mütekebbir, “zatının ve sıfatlarının mahiyeti bilinemeyecek kadar ulu” anlamına gelir.[8] Arapça kökünden mütefa’il vezninde türetilen bir kelimedir. Mütekebbir, kibirlenen, büyüklenen anlamına gelir. Yaklaşık olarak aynı anlama gelen Müstekbir kelimesi de aynı kökten türemiş kelimelerdendir. Aynı kökten türetilen diğer kelimeler kibir, kibriya, ekber vb. dir. Bu manalar yergi ifade etmekte olup Allah’tan başka varlıklar için söz konusudur.[8] Tanrı için kullanıldığında ululuk sahibi, her şeyde ve her hadisede büyüklüğünü gösteren anlamları verilir. İsim ayrıca antropomorfik çağrışımlar açısından dikkat çekicidir.” 74 Müzil المذل “Zillet veren. Müzil, yüce Allah’ın lâyık olanları zillete düşüren, zelîl kılan, onları hor ve hakîr eden anlamına gelen bir sıfat isimdir. Zillete düşüren, hor ve hakir eden demektir.” 75 Nâfi النافع “Faydalandıran. Nâfi, hayr ve menfaat verecek şeyleri yaratan, faydalandıran anlamına gelir.” 76 Nûr النور “Evreni nurlandıran. Nûr, rûhânî ışık, âlemleri nûrlandıran, dilediğini nûr eden, nûr olan demektir. “ 77 Râfi الرافع “Yücelten. Râfi, kaldıran, yükselten, dereceleri yükselten ve yüksek olan anlamlarına gelir. Gönülleri îmân ve irfan ışığıyla parlatan, yüksek gerçeklerden haberdâr eden yüce Allah’tır. Her yönüyle yüce ve yüksek olan O’dur.” 78 Rakîb الرقيب “Kontrol ve gözetim altında bulunduran. Rakîb, görüp gözeten, murâkebe eden, bütün varlıklar üzerine gözcü olup bütün işlerini kontrol altına alandır. Bütün varlıklar ve bütün işler murakabesi altında bulunan demektir.” 79 Ra’ûf الرؤوف “Esirgeyen. Rauf, çok şefkat ve merhamet gösteren, çok esirgeyen, kolaylık sağlayan anlamındadır. Rauf’un anlamı ilk anda Rahîm’le benzer görünse de Kur’an’da Rauf ismi berâber geçtiği yerlerde Rahîm’den önce anılmıştır. Rauf’un kolaylık sağlaması anlamına örnek yaşlılık, hastalık ve zayıflık gibi hallerde bâzı ibâdetlerden muaf olma sayılabilir. “ 80 Reşîd الرشيد “Doğru yola eriştiren. Reşîd, bütün âlemleri dosdoğru bir nizam ve hikmetle âkıbetine ulaştıran demektir.” 81 Rezzâk الرزّاق “Rızıklandıran.” 82 Sabûr الصبور “Sabırlı olan, isyankârlardan acele intikam almayan demektir.” 83 Samed الصمد “Her şey kendisine muhtaç olan, kendisi ise hiçbir şeye muhtaç olmayan. Geleneksel meâl çalışmalarında Samed kelimesine birebir tercüme şeklinde anlam verilmez ve “kendisi hiçbir şeye muhtaç olmayan, ama her şey ona muhtaç olan; tüm canlıların ihtiyaçlarını gideren ve her türlü istekte doğrudan kendisine başvurulan” şeklinde açıklamalarda bulunulur.” 84 Şehîd الشهيد “Şâhit, her şeye şâhit olan, her şeyi hakkıyla gören, bilen ve muâmelesini de buna göre yapan demektir. Her zaman ve her yerde hâzır ve nâzır olan demektir. “ 85 Şekûr الشكور “Az şükredene dahi çok nimet veren.” 86 Selām السلام “Esenlik kaynağı. Selām, İslam sözcüğüyle aynı semantik kökten türer. Her çeşit âfet ve kaderlerden emin olan demektir. Selām ismiyle Allah, her türlü eminliğin, sâlimliğin aslı olup, ayıptan, kusurdan ve her çeşit eksikliklerden uzak olan yüce yaratıcı olduğunu kullarına belli etmiştir. Selam kelimesi aslında barış demektir. İbranicede karşılığı Şalom’dur. Selim, Süleyman Solomon isimleri bu kökten türemiştir.” 87 Semî السميع “İşiten, işitme kuvvetine sâhip olan ve işitme gücünü verendir. O, hiçbir şartla ve kayda bağlı olmaksızın işitir. Herşeyi işiten, kullarının niyazını kabul eden demektir.” 88 Tevvâb التوّاب “Tövbelere kucak açan. Tevvâb, tövbeleri çok kabul eden, tövbe kapısını açık tutarak tövbe etme imkânı veren, bağışlayan demektir. Buna göre Allah, samîmî olarak günahlardan dönüp tövbe edenleri bağışlayandır.” 89 Vâcid الواجد “İcâd eyleyen, varlığı kendinden olan. Vâcid, vâr olan ve her şeyi vâreden, icâd eyleyen; varlığı kendinden olan; dilediğini istediği anda var edip yaratandır. O’na karşı hiçbir şey kendini gizleyemez. İstediğini, istediği vakit bulan demektir.” 90 Vâhid الواحد “Eşi ve benzeri olmayan, zâtında tek olan. Vâhid; kendisinden başka olmamak, zâtında, sıfatlarında, işlerinde ve hükümlerinde, fiillerinde aslâ ortağı, dengi ve benzeri bulunmayan demektir. Sayılabilirlik, yâni iki değil, bir olmak demek değildir. Çünkü Allah sonsuzdur, ucu bucağı yoktur. Dolayısıyla bir sayıyla eşlemek imkânsızdır.” 91 Vâlî الوالي “Evreni ve evrende olan her şeyi yöneten. Vâlî yardım eden, destek veren, işleri düzenleyen, yöneten anlamlarını taşır. Bu muazzam kâinâtı ve bütün hâdisâtı tek başına idâre eden demektir.” 92 Vâris الوارث “Bütün servetlerin gerçek sâhibi. Vâris, bütün servetlerin gerçek sâhibi anlamına gelir. Varlığı devam eden, servetlerin hakiki sâhibi demektir. “ 93 Vâsi الواسع “Bağışlaması bol ve rahmeti çok olan. Yarattıklarına maddî ve manevî genişlik verendir. Lütfu bol olan demektir. “ 94 Vedûd الودود “Sevilen, çok şefkatli, muhabbetli, sâlih kullarını çok seven ve onlarca çok sevilen, onları rahmet ve rızâsına erdiren; sevilmeye ve dostluğu kazanılmaya yegâne lâyık olandır. Sevgi ve dostluk hissini yaratandır. Kur’an’da iki sûrede Hûd90 ve Buruc14 geçmektedir.” 95 Vehhâb الوهّاب “Karşılıksız bolca veren. Vehhâb, Allah’ın karşılıksız olarak çok hîbe eden, çok fazla bağışlayan olduğu anlamına gelir. Hak sâhibi olmadıkları halde yarattıklarına çok çok verendir. Çok fazla ihsan eden, çeşit çeşit nimetleri daima bağışlayan demektir.” 96 Vekîl الوكيل “Vekil kılınan, hayatını Allah’a tevekkül ederek düzenleyen ve böylece O’na sığınanların işlerinde kendilerine yardım edendir; idâresinde hiçbir kayda ve şarta bağlı olmayandır. Tevekkül sâhiplerinin işini düzeltip onlardan daha iyi temin eden demektir.” 97 Velî الولي “Veli, dost, emir sâhibi ve iyi insanların, yâni müminlerin dostu velîsi olup onlara yardım ederek işlerini yönetendir.” 98 Zâhir الظاهر “Yarattıklarıyla varlığı aşikâr olan, görünen, varlığında hiç şüphe olmayan, varlığı her şeyden âşikâr olandır. Her yaratık, yaratanının görülen bir şâhididir.” 99 Zülcelâl-i vel-İkrâm ذو الجلال والإكرام “Şanlı ve İkrâmlı. Zülcelâl-i vel-İkrâm hem azamet, hem de fazl-u kerem sâhibi demektir.” [9] Kaynakça Karagöz, İsmail 2007. ESMA-İ HÜSNA PDF. Ankara Diyanet İşleri Bakanlığı Yayınları. s. 534. Müslim, Zikr, 5 ,II, 2063 THE FOREIGN VOCABULARY OF THE QURAN By ARTHUB JEFFEBY, Ph. D. Professor of Semitic Languages School of Oriental Studies Cairo 1938 Akademik çalışma Dr Ramazan SÖNMEZ Diller TDV İslam Ansiklopedisi, Bekir Topaloğlu Diyanet Dini kavramlar sözlüğü İslâm dini ile ilgili bir dizindir. İslam'da Tanrı İlgili maddeler Allah Allah'ın isimleri İslâm İlâhiyatı Tevhîd Akâid Muattıla Tenzih Teşbih Kategori İslam portalı Allah’ın isimleri ya da Allah'ın 99 ismi Arapçaاَلأَسْماَءُ الْحُسْنَى, El Esmâ ül Hüsnâ / En Güzel İsimler, İslam inancında Kur’an ve hadislerde Allah’a izâfe edilen fiil veya sıfatlardan türetilmiş veya doğrudan Allah'ı ifâde amacıyla kullanılmış olan isimlerdir. İnanış İslam inancında belirli sayıda tekrar edilerek nazar ve büyü tedavilerinde veya duaların kabul edilmesi amacıyla kullanılır. Kuran'da rakam olarak yer almaz. İslam toplumunda Allah’ın isimleri bu 99 isimden ibaret değildir. Bunların dışında Şafi, Kafi, Hannan, Mennan, Hadi [1] Farsça Hüda'dan, mehterde Hazret-i Yezdan, Yunus Emre şiirlerinde Çalab gibi isimler de Allah’ için kullanılırlar. İsimlerin bir kısmı Arapça dışından gelen Muarreb isimlerdir; Rab, Rahman, Hüda Hadi isminin kaynağı, Aziz Aziz ve Muiz isminin kaynağı vb.[2] Allah Yaratıcının özel ismi kabul edilir ve diğer isimler O'na izafe edilir. "Allah gafurdur, rahimdir" denildiğinde bu isim-sıfatların fiilleri de O'na isnat edilirek "Allah rahmet etti" veya etsin şeklinde kullanılır.[3] Kaynaklarda Kur'anda değişik ayetlerde bu deyim kullanılır; "En güzel isimler Allah’ındır. O’na o güzel isimleriyle dua edin ve O’nun isimleri hakkında gerçeği çarpıtanları bırakın." Âraf-180 "De ki Rabbinizi ister Allah diye çağırın, ister Rahman diye çağırın. Hangisiyle çağırırsanız çağırın, nihayet en güzel isimler O’nundur." İsra-110 "Allah, kendisinden başka hiçbir ilâh bulunmayandır. En güzel isimler O’nundur." Taha-8 "O, yaratan, yoktan var eden, şekil veren Allah’tır. Güzel isimler O’nundur. Göklerdeki ve yerdeki her şey O’nu tesbih eder. O, mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir." Haşr-24 Hadislerde "Allah'ın 99 ismi vardır. Yüzden bir eksik. Kim bunları sayarsa cennete girer. O tektir, teki sever" [4] Tirmizi 99 ismi yazmış, hadis için de "garibtir" demiştir. 99 ismin asıl metinde bulunmadığı, metne ravi tarafından eklendiği, yani hadisin müdrec olduğu görüşünde olanlar vardır. Esma-ül Hüsna ile ilgili yazılan eserlerin hemen hepsinde bu rivayet esas alınmış ve Müslümanlar arasında meşhur olmuştur. Tercüme edilmesi, etimoloji ve mitolojik etkileşimler Tercümelerde isimlerin bir Arapçada kullanılmayan ve kısmına zorlama olduğu hissi veren anlamlar verilirken bazı isimler de tenzih amacıyla birtakım değişiklikler yapılarak anlamlandırılır. Birinci guruba ahad, samed, rahman, aziz, ikinci guruba da celil, sabur, mütekebbir, mümin, dar gibi isimler örnek gösterilebilir. Örneğin mümin, ismi fail olduğu ve güvenen, inanan anlamına geldiği halde ismi mef'ul olarak güvenilen anlamı verilir. Aynı şekilde tevvab çokça dönen, pişman olan, tevbe eden anlamında olduğu halde, tevbeleri çokça kabul eden anlamı verilir. Bu isimlerden bazıları insansı antropomorfik özellikler taşır Müntakim intikam alan, Mütekebbir kibirlenen, Sabur sabırlı vb. İhlas suresinde geçen ve Allah’ı anlatmak için kullanılan Ahad, Samed kelimeleriyle diğer surelerde geçen Aziz din, Rahman, Şafi gibi isimler ise İslam öncesi dönemde Ortadoğu ve komşuluklarında tapınılagelmekte olan bazı tanrılara verilmiş olan isimlerin aynısı veya yakın fonetiğe sahip olmaları[5] dolayısıyla tevhid inancı açısından eleştirilen isimlerdir. Muazzez İlmiye Çığ bir örnekle bunun tek tanrıcılığa giden yolda gerçekleştirilen değişimlerden birisi olduğunu kaydeder. O’na göre çoktanrıcı olan Sümerler daha sonra bu tanrıların isimlerini Marduk üzerinde toplarlar ve Marduk’un 50 kadar ismi olur. İlmiye çığ aynı eğilimin Allah’ın isimleri konusunda da yaşandığını söyler ve bir araştırmacının Ahad ve Samed isimlerinin Allah’a atfedilmesi konusundaki analizini aktarır.[6] İsimlerin listesi No İsim Arapçası Açıklama 1 Allah الله "O'nun zat ve özel ismidir. Diğer bütün esma ve sıfatlar, bu ismin içinde toplanmıştır. Diğer bütün isimleri bu isminin fiilleri, sıfatları ve tecellileri ile ilgilidir." 2 Rahmân الرحمن "Dünyada bütün mahlûkata merhamet eden, şefkat gösteren, ihsan eden." 3 Rahîm الرحيم "Ahirette, sadece müminlere acıyan, merhamet eden." 4 Adil العدل "Adil, insaflı, her şeyi yerli yerinde yapan, her şeyi hak ve doğru olan. İslâm'da adâlete verilen önem büyüktür. İslâm kültüründeki adâlet anlayışı, kânundaki hakkın verilmesinden ibârettir. Kur'an-ı Kerim'de Cenâb-ı Allah Hayrü'l-Hâkimîn yani adâletle hükmedenlerin en hayırlısı el-A'râf, 7/87 olarak ifade edilirken, en büyük adâlet sıfatına sahip olan varlık anlamında kullanılmıştır." 5 Afüv العفو "Affedici, günahları silip sâhibini cezâlandırmaktan vazgeçen anlamına gelmektedir" 6 Âhir الآخر "Varlığı sonrasız olan, varlığının zamansal sonu olmayan." 7Alîm العليم "Her şeyi çok iyi bilen. Çok bilen, bilgisi sonsuz, farkında olan, her şeyi en ince noktasına kadar bilen, ilmi ebedî ve ezelî olan demektir. Aynı zamanda bilgiç anlamınada gelir." 8Aliyy العلي "Ulu, yüce, üstün olan. Alî, yüksek, büyük ve yüce olan; güçte, bilgide, hükümde, irâdede ve diğer bütün yetkin sıfatlarında üstün olan anlamına gelmektedir." 9Azîm العظيم "Büyüklük sahibi, çok yüce ve çok büyük olan; sınırsız ve kayıtsız büyüklük, üstünlüğün tek sâhibi, pek azametli, yüce olandır." 10Azîz العزيز "Aziz, izzetli. Aziz; kelimeye izzetli, onurlu, mağlup edilemeyen, herşeye galip olan anlamları verilmiştir. Aziz kelimesinden ayrıca Arapça dil kalıpları kullanılarak Azze, Azize, Muiz, muazzez gibi kelimeler türetilmiştir. Palmirada Levantenlerin Sabah yıldızı'nı tanımlayan ve deveye biner şekilde tasvir edilen, kervanların koruyucusu olduğuna inanılan Aziz isimli bir tanrısı bulunmaktadır.[7] Ayrıca ismin Uzza'nın erkek versiyonu olarak İsis/Uzza İzis kültü ile de bağlantılı olduğu düşünülebilir." 11Bâis الباعث "Ölüleri yeniden yaratan, ölüleri dirilten, her canlıyı ölümünün ardından yeniden dirilten demektir. Meselâ kışın ölmüş gibi âdetâ cansız gibi görünen bitkileri ve bâzı hayvanları baharda yeniden canlandırması ve onlarda yeni şeyler yaratması." 12Bâkî الباقي "Varlığının sonu olmayan, gelmeyen, süreklilik sâhibi, sonsuza kadar kalan, sonsuz. Varlığının zamansal sonu bulunmayan gelmeyen, ebedî olan demektir." 13 Bâri البارئ "Umum kainatla münasip, tertipli, bir kalıptan döker gibi güzel yaratan, yarattıklarını temiz ve sağlam bir nizâm üzere yaratan, olgunlaştırarak birbirinden farklı niteliklerde meydana getiren, her şeyin âzâ ve cihazını birbirine uygun yaratan demektir." 14 Basîr البصير "Gören, herşeyi her yönüyle eksiksiz gören, yarattıklarına da görme duyusunu veren demektir. Tabiî ki canlıların çoğunda görme duyusu beştir. Buradan insan ve hayvanlara çevreleriyle temasta olabilmeleri için dil, kulak, akıl, temas ve görme duyularını vermiş ve sorumlu olan yarattıklarından da kendisini eserlerinden tanıması için bu duyuyarla donatmıştır." 15 Bâsit الباسط "Ferahlatan, genişleten. Bâsit, her hayrı veren, lütuf ve rahmetini kullarına yayan. Dilediğine bolluk veren, açan, genişleten demektir." 16 Bâtın الباطن "Varlığı zâtı gizli olan, cisim olarak görünmeyen. Bâtın; gizli, cisim olarak görülmeyen, duyularla algılanamayan, varlığı gizli olan, ancak varlığı da kesin olarak bilinendir. Hayâl, duygu, akıl ve düşüncenin de görülmeyip eserleriyle varlıklarının kesin olarak bilinmesi gibi. Akılların idrâk edemeyeceği kadar yüce ve azâbı gizli olan demektir." 17Bedî البديع "Örneksiz yaratan, emsalsiz, acâyip ve hayret verici âlemler yaratan demektir." 18Berr البَرّ "İyilik yapan, iyilik ve güzellik, bağışta bulunma, kullarına yardımcı olma anlamlarında Yüce Allah'ın bir sıfat ismidir. Kullarına iyilik ve ihsanı, nimetleri bol olan demektir." 19Câmi الجامع "Toparlayan, istediğini istediği şekilde, istediği zaman, istediği yerde toplayan demektir." 20Cebbâr الجبّار "Güç kullanan. Dilediğini cebir yoluyla yapan, kayıtsız şartsız herkese cebredecek güçte olan, hiç kimse tarafından kendisine cebir olunamayan demektir." 21Celîl الجليل "Celalet ve celadet sahibi, azim, mertebesi yüksek, büyüklük ve ululuğu pek yüce olandır. Azamet sâhibi olan, ululuk sâhibi olan demektir." 22Dâr الضار "Zarar veren. Dâr, zarar verici şeyler yaratan mânâsındadır. Elem ve zarar verecek şeyleri yaratan, hüsrana uğratan demektir." 23Evvel الأوّل "Varlığı öncesiz olan, varlığının zamansal başı olmayan. Evvel; her şeyden önce olan, öncelerin öncesi, başlangıçların yaratıcısı ve varlığının öncesi olmayandır. Her şeyden önce var olan demektir. " 24Fettâh الفتّاح "Açan, genişlik verici. Fettâh, kulların her türlü güçlük ve sıkıntılarını açan ve kolaylaştıran anlamına gelir. Faydalı ilimlere karşı insanların kalbini açarak işlerini kolaylaştıran, bütün zorluklarını ortadan kaldıran yüce Allah'tır. Her işinde üstün gelen O'dur. Her türlü müşkülleri açan ve kolaylaştıran, darlıktan kurtarandır." 25Gaffâr الغفّار "Günahları çokça bağışlayan, çokça örten. Gaffâr, kullarının günâhlarını affeden ve çok bağışlayan yüce varlık anlamına gelir. Günâh işlemek insanların özelliği olduğu gibi, onların günâhlarını örtmek ve bağışlamak da yüce Allah'ın ayrılmaz sıfatlarındandır. " 26Gafûr الغفور "Affeden. Gafûr, mağfiret eden, suçları çok bağışlayan, affeden, insanların beğenilmeyen taraflarını gizleyen, mağfireti çok demektir." 27Ganî الغني "Zengin. Ganî, çok zengin, hiçbirşeye muhtaç olmayan demektir." 28Habîr الخبير "Her şeyden haberdâr olan. Habîr, her şeyden haberdâr olan, her şeyin iç yüzünden ve gizli tarafından her yönüyle haber sâhibi olan, onlara yumuşak davranarak cezâlarını geriye bırakandır. Her şeyi iç yüzünden, gizli tarafından haberdâr olan demektir." 29Hâdî الهادي "Hidâyet verici, hidâyete kavuşturan, kulunu hayırla muvaffak kılan demektir." 30Hâfıd الخافض "Perişan eden. "Allah'ın, emirlerini dinlemeyen, başkalarını beğenmeyen, büyüklenip hak ve hukuk tanımaz zorbaları rezil, perişan eden" anlamına gelen bir isimdir. Yukarıdan aşağıya indiren, alçaltan, dereceleri düşüren demektir." 31Hafîz الحفيظ "Koruyucu. Koruyucu ve muhafaza edici olan demektir. Bu ad, Allah'ın isimleriyle ilgili meşhur rivâyetlerde aktarılmaktadır. Dolayısıyla bu rivayetlere göre Allah'ın adları'ndan biri olduğuna karar verilmiştir." 32Hakem الحكم "Hakem, hikmet sâhibi olan, yaptığı her işte hikmeti gözeten, hükmeden. Hikmet sâhibi olan, yaptığı her işte hikmeti gözeten, hükmeden demektir." 33Hakîm الحكيم "Her işi hikmetli olan, her şeyi inceliğiyle bilen, bu bilgisine göre emir ve yasakları vâzeden, buyrukları ve bütün işleri yerli yerinde olandır. Emirleri, kelâmı ve bütün işleri hikmetli, hikmet sâhibi olan demektir. " 34Hakk الحقّ "Varlığı zâtı hiç değişmeden duran. Hakk, varlığı hiç değişmeyen, hiç yok olmayan ve gerçek olan anlamındadır el-Hacc, 22/6. Vacib'ul vücut olan, varlığı hiç değişmeden duran demektir." 35Hâlik الخالق "Yaratıcı. Hâlik, Allah'ın yoktan vâr eder yaratıcılığına işâret eden sıfatıdır ve hiç benzeri olmayan bir şeyi meydana getirmek demektir. Bu anlamda Allah'tan başka hiçbir yaratıcı yoktur. Her şeyi yaratan O'dur. İnsanların ortaya koydukları şeyler yaratma değil, vâr olanlardan yeni bir şey elde etmektir. Allah yaratandır. O'nun dışındaki tüm varlıklar ise yaratılmıştır. Her şeyin varlığını ve geçireceği halleri takdîr eden, yaratan, yoktan var eden, büyüklükte eşi olmayandır. " 36Halîm الحليم "Yumuşak muâmele eden. Halîm, acele etmeyen, günahkârların cezâsını vermeye güç yetirdiği halde bunu acele yapmayıp, onlara yumuşak davranarak cezâlarını geriye bırakandır. Yumuşak davranan, hilmi çok olan demektir." 37Hamîd الحميد "Övülen. Hamîd, çok övülen, övgüyle değer sıfatlarıyla hamd edilendir. Bütün varlığın diliyle övülmeye lâyık ve her an ancak O'na hamd edilen tek yüce varlık anlamlarına gelir." 38Hasîb الحسيب "Hesap gören. Aynı zamanda hesap gören, muhasebeci ve sayman anlamına gelmektedir. “Kulların yaptıklarını muhasebeye tâbi tutan.” "Amellerin karşılığını verme hususunda kâfi olan.” “Onlar peygamberler Allah’ın gönderdiklerini tebliğ edenler, O’ndan korkanlar ve Allah’tan başka hiç kimseden korkmayanlardır. Hasîb olarak Allah yeter.” Ahzâb33/, 39 Hasîb, herkesin yaptıklarını tâkdir edip bütün ayrıntılarıyla bilen ve her insana yaptıklarının karşılığını veren anlamına gelir." 39Hayy الحيّ "Her zaman diri olan. Hayy, ezelî ve ebedî diri olan, uyuklama, yorulma gibi noksanlıklardan uzak olan. Var. Diri, tam ve mükemmel mânâsıyla hayat sâhibi demektir." 40Kābid القابض "Sıkan, daraltan. Kābid, Allah'ın, herşeyi sonsuz kudreti altına alan, bu kudretiyle kuşatıp kavrayan, herşeyi emri altına alıp tutan en yüce varlık olduğu anlamına gelir. Dilediğine darlık veren, sıkan, daraltan demektir." 41Kādir القادر "Kudretli, kudret sâhibi, tükenmez kudreti olan, istediğini dilediği gibi yapmaya muktedir olandır. Her türlü güç ve kuvvet de O'ndandır el-Bakara, 2/20. İstediğini, istediği gibi yaratmaya muktedir olan, gücü yeten demektir." 42Kahhâr القهّار "Kahreden. Kahhâr, Allah'ın ziyâdesiyle kahredici, yok edici yüce bir varlık olduğu anlamına gelir. Sonsuz kudretinin karşısında hiçbir kimsenin gücü ve kudreti olamaz. Ama serbest irâdeleriyle O'nun karşısına çıkma cüretini gösterenlere de lâyık oldukları cezâları tam olarak verecektir. Allah'ın kayıtsız üstünlüğüne sınır koyacak hiçbir varlık yoktur. Her şeye, her istediğini yapacak sûrette, gâlip ve hâkim demektir. " 43Kaviyy القويّ "Kuvvetli. Kavî, kudretli, güçlü ve sınırsız kuvvet sâhibi olan anlamına gelir. Müslümanlar, her şeyin Allah'ın kudret ve kuvveti karşısında güçsüz olduğu; Allah'a boyun eğmek zorunda olunduğuna inanırlar. Pek kuvvetli demektir. İslam inancına göre bedenen ve ruhen güçlü olmak için günde 116 kez zikrin devamı gereklidir." 44Kayyûm القيّوم "Ayakta tutan, yarattıklarının işini çeviren, her işleneni bilen, evveli olmayan demektir." 45Kebîr الكبير "Büyük, yüce anlamında olup Allah'ın kâinatı hüküm ve kudretiyle idâre eden, her şeyi hükmü altına alan olduğunu belirtir ve pek büyük demektir." 46Kerîm الكريم "Cömert, kerem sâhibi; muktedirken affeden, cömertlik duygusunu veren, va'dini yerine getirendir. Çok ikrâm edici, kerîmi olan demektir." 47Kuddüs القدّوس "Tertemiz. Kuddûs, Haşr Sûresi, son âyetler. Yeni Ahit'in Arapça çevirilerinde de yer alır. Her türlü hatâ, gaflet ve âcizlikten uzak, eksiklikten berî, mutlak kemâl sâhibi anlamına gelir. Kur'an'da Allah'ın, sonradan olma ve hiçbir tasvir kayıtlarına sığmayan, hakkında hiçbir eksiklik düşünülemeyen en mukaddes olan en yüce varlık olması, bu ismiyle de anlatılmıştır. Her türlü eksiklik ve ayıplardan münezzeh, arı olan demektir." 48Latîf اللطيف "İnce, letâfetli. Allah'ın güzel adlarından Esmâu'l Hüsna birisi, kelime olarak latif, ince hoş, nüfuz edici, saydam, güzel, yumuşak, gizli, derin, lütufkâr gibi anlamları dile getirir." 49Mâcid الماجد "Şânlı. Mâcid, ulu ve cömert, şânı yüce anlamlarını taşımaktadır. Kadri ve şânı büyük, kerem ve müsâmahası bol demektir." 50Mâlik-ül Mülk مالك الملك "Mülkün gerçek ezeli ve ebedi sâhibi." 51Mâni المانع "Engel olan. Mâni, bâzı şeylerin meydana gelmesine müsâde etmeyen, engelleyen demektir." 52Mecîd المجيد "Şerefli. Mecîd şan, şeref, büyüklük ve kudretinden dolayı yüce olan ve güzel işlerinden dolayı sevilip övülendir. Şeref, ancak kendi emir ve yasaklarına uymakla elde edilebilir. Şânı şerefi çok üstün olan demektir." 53Melik الملك "Hükümdar. Melik mülkün sâhibi, mülk ve saltanatı devamlı olan demektir. Kur'an'ın ilk ve son sûresinde Fâtiha ve Nâs sûresi Allah'tan Melik olarak söz edilir; yâni bir Müslüman için mülk sâhibi, bütün eşyânın ve yaratılanların tek mâlikidir. Bütün varlıkların üzerinde emretme, istediği gibi tasarruf etme, hiçbir şarta bağlı olmaksızın sâhip olma O'na mahsustur. Yarattıklarına emretme, sakındırma, cezâlandırma, istediğini zelîl, dilediğini de azîz etme kudretine sâhip olan yalnız Allah'tır. O, yarattığı mülkünde ve orada olanların hepsinde yegâne hükümdardır ve sonsuz kudretiyle onları idâresi altında tutan tek Allahtır." 54Metîn المتين "Sağlam, metânetli, kuvveti çok şiddetli olup hiçbir iş zor gelmeyen, pek güçlü demektir." 55Mu'ahhir المؤخّر "Geride bırakan, erteleyen, her şeyden sonra yine var olan; O'na uymayanları zelîl edip arkada bırakan, istediğini geri koyandır. Sonunda yine sadece O var olarak kalacaktır." 56Mucîb المجيب "İcâbet eden. O'na yalvaranların isteklerine karşılık veren, teklifleri bilendir el-Bakara, 2/186. Kendine yalvaranların isteklerini veren, duâları kabul eden, icâbet eden demektir." 57Muğnî المغني "Zenginleştiren, dilediğine zenginlik veren, ihtiyaçlarını gideren, müstağni kılan demektir." 58Muhsî المحسي "Sayan, iyilik eden, ihsan eden, hayırsever" 59Muhyî المحيي "Canlandıran, dirilten. Muhyî dirilten, canlandıran, hayat veren, vâr ve ihyâ eden, dirilten, can bağışlayan, sağlık veren demektir." 60Muîd المعيد "Döndüren. Muîd, yaratılmışları yok ettikten sonra tekrar yaratandır. O'ndan başka yaratıcı olamaz. Yaratılmışları yok ettikten sonra tekrar yaratan demektir." 61Muiz المعز "İzzet veren. Aziz kelimesinden türetilen Muiz, izzet ve azizlik veren anlamlarına gelir. Ayrıntılı bilgi için 62Mukaddim المقدّم "Öne geçiren. Mukaddim, her şeyden önce olan, dilediğini öne alan; dilediğine maddî ve manevî nimetler verip yükselten, öne geçiren demektir. "Takdim eden" manasına da gelir." 63Mukît المقيت "Besleyen, rızıkları yaratan, bilen, tâyin eden, her yaratılmışın rızkını veren demektir." 64Muksit المقسط "Dürüst veya tasarruflu. Muksit, "Bütün işlerini dengeli yapan" anlamına gelir. Hükmünde ve fiillerinde adâletli olan demektir." 65Muktedir المقتدر "İktidar sahibi. Muktedir, gücü herşeye yeten, herşeyi dilediği duruma getiren, kuvvet sahibi demektir. Kehf suresinin 45. ayetinde, Kamer suresinin 42. ve 55. ayetlerinde geçer." 66Musavvir المصور "Tasarımlayan, şekillendiren. Yaratmış olduğu varlıkları şekillendiren ve durumlarını tâkdir eden demektir." 67Mübdî' المبدىء "Varlık veren. Mübdî, hiç yoktan ortaya koyan, vâreden, yaratandır. Allah'tan başka yaratıcı yoktur. Yaratıkları maddesiz ve örneksiz olarak baştan yaratan olan Allah'ın adıdır. " 68Müheymin المهيْمن "Belirleyici." 69Mü'min المؤمن "Güvenen. İsim Allah'a izafe edildiğinde anlam değişikliği yapılarak ismi mef'ul güvenilen şeklinde anlamlandırılır." 70Mümît المميت "Öldüren, can alan. Mümît, öldüren, ölümü her canlıya tâkdir edip bunu uygulayan, yaratıkların ölümünü yaratan, öldüren demektir." 71Müntakim المنتقم "İntikam alan. Ancak din bilginlerince intikam alma Allah'a yakıştırılamadığı için "günahkârlara adaletiyle müstahak oldukları cezayı veren" şeklinde açıklamalarla ismin antropomorfik çağrışımı yok edilir." 72Müteâli المتعالِ "Her şeyden yüce. Müteâli, yüksek ve yüce, bilinenlerin en üstünü demektir. Akıllı yaratılmışlarda mümkün gördüğü her şeyden çok yücedir." 73Mütekebbir المتكبّر "Bütün ihtişamın sahibi, Büyük ve büyüklenen."[8]Mütekebbir, “zatının ve sıfatlarının mahiyeti bilinemeyecek kadar ulu” anlamına gelir.[9] Arapça kökünden mütefa'il vezninde türetilen bir kelimedir. Mütekebbir, kibirlenen, büyüklenen anlamına gelir. Yaklaşık olarak aynı anlama gelen Müstekbir kelimesi de aynı kökten türemiş kelimelerdendir. Aynı kökten türetilen diğer kelimeler kibir, kibriya, ekber vb. dir. Bu manalar yergi ifade etmekte olup Allah’tan başka varlıklar için söz konusudur.[9]Tanrı için kullanıldığında ululuk sahibi, herşeyde ve her hadisede büyüklüğünü gösteren anlamları verilir. İsim ayrıca antropomorfik çağrışımlar açısından dikkat çekicidir." 74Müzil المذل "Zillet veren. Müzil, yüce Allah'ın lâyık olanları zillete düşüren, zelîl kılan, onları hor ve hakîr eden anlamına gelen bir sıfat isimdir. Zillete düşüren, hor ve hakir eden demektir." 75Nâfi النافع "Faydalandıran. Nâfi, hayr ve menfaat verecek şeyleri yaratan, faydalandıran anlamına gelir." 76Nûr النور "Evreni nurlandıran. Nûr, rûhânî ışık, âlemleri nûrlandıran, dilediğini nûr eden, nûr olan demektir. " 77Râfi الرافع "Yücelten. Râfi, kaldıran, yükselten, dereceleri yükselten ve yüksek olan anlamlarına gelir. Gönülleri îmân ve irfan ışığıyla parlatan, yüksek gerçeklerden haberdâr eden yüce Allah'tır. Her yönüyle yüce ve yüksek olan O'dur." 78Rakîb الرقيب "Kontrol ve gözetim altında bulunduran. Rakîb, görüp gözeten, murâkebe eden, bütün varlıklar üzerine gözcü olup bütün işlerini kontrol altına alandır. Bütün varlıklar ve bütün işler murakabesi altında bulunan demektir." 79Ra'ûf الرؤوف "Esirgeyen. Rauf, çok şefkat ve merhamet gösteren, çok esirgeyen, kolaylık sağlayan anlamındadır. Rauf'un anlamı ilk anda Rahîm'le benzer görünse de Kur'an'da Rauf ismi berâber geçtiği yerlerde Rahîm'den önce anılmıştır. Rauf'un kolaylık sağlaması anlamına örnek yaşlılık, hastalık ve zayıflık gibi hallerde bâzı ibâdetlerden muaf olma sayılabilir. " 80Reşîd الرشيد "Doğru yola eriştiren. Reşîd, bütün âlemleri dosdoğru bir nizam ve hikmetle âkıbetine ulaştıran demektir." 81Rezzâk الرزّاق "Rızıklandıran." 82Sabûr الصبور "Sabırlı olan, isyankârlardan acele intikam almayan demektir." 83Samed الصمد "Her şey kendisine muhtaç olan, kendisi ise hiçbir şeye muhtaç olmayan. Geleneksel meâl çalışmalarında Samed kelimesine birebir tercüme şeklinde anlam verilmez ve "kendisi hiçbir şeye muhtaç olmayan, ama her şey ona muhtaç olan; tüm canlıların ihtiyaçlarını gideren ve her türlü istekte doğrudan kendisine başvurulan" şeklinde açıklamalarda bulunulur." 84Şehîd الشهيد "Şâhit, herşeye şâhit olan, her şeyi hakkıyla gören, bilen ve muâmelesini de buna göre yapan demektir. Her zaman ve her yerde hâzır ve nâzır olan demektir. " 85Şekûr الشكور "Az şükredene dahi çok nimet veren." 86Selām السلام "Esenlik kaynağı. Selām, İslam sözcüğüyle aynı semantik kökten türer. Her çeşit âfet ve kaderlerden emin olan demektir. Selām ismiyle Allah, her türlü eminliğin, sâlimliğin aslı olup, ayıptan, kusurdan ve her çeşit eksikliklerden uzak olan yüce yaratıcı olduğunu kullarına belli etmiştir. Selam kelimesi aslında barış demektir. İbranicede karşılığı Şalom'dur. Selim, Süleyman Solomon isimleri bu kökten türemiştir." 87Semî السميع "İşiten, işitme kuvvetine sâhip olan ve işitme gücünü verendir. O, hiçbir şartla ve kayda bağlı olmaksızın işitir. Herşeyi işiten, kullarının niyazını kabul eden demektir." 88Tevvâb التوّاب "Tövbelere kucak açan. Tevvâb, tövbeleri çok kabul eden, tövbe kapısını açık tutarak tövbe etme imkânı veren, bağışlayan demektir. Buna göre Allah, samîmî olarak günahlardan dönüp tövbe edenleri bağışlayandır." 89Vâcid الواجد "İcâd eyleyen, varlığı kendinden olan. Vâcid, vâr olan ve herşeyi vâreden, icâd eyleyen; varlığı kendinden olan; dilediğini istediği anda var edip yaratandır. O'na karşı hiçbir şey kendini gizleyemez. İstediğini, istediği vakit bulan demektir." 90Vâhid الواحد "Eşi ve benzeri olmayan, zâtında tek olan. Vâhid; kendisinden başka olmamak, zâtında, sıfatlarında, işlerinde ve hükümlerinde, fiillerinde aslâ ortağı, dengi ve benzeri bulunmayan demektir. Sayılabilirlik, yâni iki değil, bir olmak demek değildir. Çünkü Allah sonsuzdur, ucu bucağı yoktur. Dolayısıyla bir sayıyla eşlemek imkânsızdır." 91Vâlî الوالي "Evreni ve evrende olan her şeyi yöneten. Vâlî yardım eden, destek veren, işleri düzenleyen, yöneten anlamlarını taşır. Bu muazzam kâinâtı ve bütün hâdisâtı tek başına idâre eden demektir." 92Vâris الوارث "Bütün servetlerin gerçek sâhibi. Vâris, bütün servetlerin gerçek sâhibi anlamına gelir. Varlığı devam eden, servetlerin hakiki sâhibi demektir. " 93Vâsi الواسع "Bağışlaması bol ve rahmeti çok olan. Yarattıklarına maddî ve manevî genişlik verendir. Lütfu bol olan demektir. " 94Vedûd الودود "Sevilen, çok şefkatli, muhabbetli, sâlih kullarını çok seven ve onlarca çok sevilen, onları rahmet ve rızâsına erdiren; sevilmeye ve dostluğu kazanılmaya yegâne lâyık olandır. Sevgi ve dostluk hissini yaratandır. Kur'an'da iki sûrede Hûd90 ve Buruc14 geçmektedir." 95Vehhâb الوهّاب "Karşılıksız bolca veren. Vehhâb, Allah'ın karşılıksız olarak çok hîbe eden, çok fazla bağışlayan olduğu anlamına gelir. Hak sâhibi olmadıkları halde yarattıklarına çok çok verendir. Çok fazla ihsan eden, çeşit çeşit nimetleri daima bağışlayan demektir." 96Vekîl الوكيل "Vekil kılınan, hayatını Allah'a tevekkül ederek düzenleyen ve böylece O'na sığınanların işlerinde kendilerine yardım edendir; idâresinde hiçbir kayda ve şarta bağlı olmayandır. Tevekkül sâhiplerinin işini düzeltip onlardan daha iyi temin eden demektir." 97Velî الولي "Veli, dost, emir sâhibi ve iyi insanların, yâni müminlerin dostu velîsi olup onlara yardım ederek işlerini yönetendir." 98Zâhir الظاهر "Yarattıklarıyla varlığı aşikâr olan, görünen, varlığında hiç şüphe olmayan, varlığı her şeyden âşikâr olandır. Her yaratık, yaratanının görülen bir şâhididir." 99 Zülcelâl-i vel-İkrâm ذو الجلال والإكرام "Şanlı ve İkrâmlı. Zülcelâl-i vel-İkrâm hem azamet, hem de fazl-u kerem sâhibi demektir." [10] Kaynakça ↑ Karagöz, İsmail 2007. ESMA-İ HÜSNA. Ankara Diyanet İşleri Bakanlığı Yayınları. s. 534. Müslim, Zikr, 5 ,II, 2063↑ Oh My God Yayın tarihi 25 Mart 2011 İngilizce↑ Akademik çalışma Dr Ramazan SÖNMEZ Diller 2 TDV İslam Ansiklopedisi, Bekir Topaloğlu↑ Diyanet Dini kavramlar sözlüğü Dış bağlantılar Esmaül hüsna Error 522 Ray ID 7383f15d0a23b84f • 2022-08-09 223205 UTC AmsterdamCloudflare Working Error What happened? The initial connection between Cloudflare's network and the origin web server timed out. As a result, the web page can not be displayed. What can I do? If you're a visitor of this website Please try again in a few minutes. If you're the owner of this website Contact your hosting provider letting them know your web server is not completing requests. An Error 522 means that the request was able to connect to your web server, but that the request didn't finish. The most likely cause is that something on your server is hogging resources. Additional troubleshooting information here. Cloudflare Ray ID 7383f15d0a23b84f • Your IP • Performance & security by Cloudflare

allahın 99 ismi arapça yazılışı